Popüler sihirbazlık numaralarıyla algı yönetimi hakkında yapılan bazı bilimsel keşifleri sizle paylaşacağım. Barrow Neurological Institute araştırmacıları tarafından St. Joseph’s Hospital and Medical Centerda yapılan araştırmalar, bazı sihirbazlık numaralarının nasıl ve neden işlediğini konu aldı ve bu çalışmaların askteri taktikler, satış, pazarlama ve spor alanlarında nasıl kullanılabileceğini ortaya koydu.
Sihirbazların kullandığı tekniklerden birinin bilimsel açıklaması şu şekilde; elinizi düz bir çizgi halinde bir yerden diğerine hareket ettirirseniz, seyirci hareketin başlangıç ve sonuç noktalarına odaklanacaktır, aradaki sürece değil. Ancak el eğimli bir şekilde ilerlerse seyirci süreci baştan sonra takip edecektir.Sihirbazlık ve illüzyon konusunda çeşitli araştırmaları olan Susana Martinez-Conde (PhD, Barrow’s Laboratory of Visual Neuroscience) ve Stephen Macknik (PhD, Barrow’s Laboratory of Behavioral Neurophysiology) ‘in son araştırması Frontiers in Human Neuroscience ‘da yayınlanarak algı ve kavrama konusunda yeni bulgular öne sürdü.
Çalışmalardan biri profesyonel sihirbaz arkadaşımız Apollo Robbins tarafından yürütüldü. Apollo Vegas’ta yaşıyor ve en öne çıkan özelliği yankesicilik ! Tabii kötü amaçla değil, gösteri amacıyla yankesicilik yapan Apollo, bu konuda oldukça başarılı ve dolayısıyla algı yönetimi konusunda bilgili. Apollo’ya göre de seyirciler dikkatlerini, kullanılan el hareketine göre farklı şekilde odaklıyor. El düz çizgi halinde ilerlerse sadece başlangıç ve son, eğimli şekilde ilerlerse tüm harekete odak veriliyor.
Apollo gösterilerini sergilerken, araştırmacılar insanların göz hareketlerini takip ederek bu teoriyi onayladı. Daha da önemlisi, farklı el hareketlerinin iki farklı tipte göz hareketini tetiklediğini tespit ettiler. Bulgulara göre eğimli hareket, yumuşak ve sakin göz hareketlerini (objeyi net bir şekilde takip etme) sağlarken, düz hareketin keskin bir şekilde, gözün bir noktadan diğerine zıpladığını gösterdi. Bu buluş sadece sihirbazlar için önem taşımıyor. Eğimli hareketlerin düz hareketlere göre dikkati farklı şekilde çekiyor olması pek çok farklı alanda faydalı olabilecek bir bilgi, askeri taktikler, spor, pazarlama ve doğal hayatta pek çok alan… Bu buluş bir bilimadamı değil, bir sihirbazın ön ayak olduğu nörobilim konularından sadece bir tanesi.
Bir başka çalışmada ise, yine Vegas’tan değerli bir arkadaşımız Mac King ile yapılıyor. Sosyal yönlendirmeler konu alınıyor, örneğin kişinin baktığı noktanın diğer kişileri de yönlendirmesi gibi. Bu çalışmada popüler, basit bir para kaybetme gösterisi kullanılıyor. Mac King parayı sağ elinde havaya atıp tutuyor, sonra sol eline atıyor ve para kayboluyor. Gerçekte sihirbaz parayı sol eline atmıyor, sadece atıyormuş gibi yapıyor ancak yine de bu eylem izleyicilerin zihinlerini paranın gerçekten atıldığına inandırmaya yetiyor.Barrow araştırmacıları, sosyal yönlendirmelerin her zaman sihirbazlığa yardım etmediğini de gözlemledi. Sihirbazın iki farklı videosu seyircilere sunuldu, birinde yüzü gözüküyor, diğerinde gözükmüyordu ve bunun bir etkisi tespit edilemeyince önermenin bu örnekte geçersiz olduğu ortaya çıktı.
Bununla birlikte seyircinin algısının sadece sihirbazın kafa ve göz pozisyonlarıyla etkilenecek kadar basit olmadığı, sihirbazlıkta kullanılan sosyal yönlendirme tekniklerinin eski bilgilere göre sanıldığından çok daha kompleks olduğu ortaya koyulmuş oldu ve bu durum tüm numaralar için de farklı bir şekilde işliyor.Sihirbazlar nörobilim alanında pek çok bulguya öncülük ediyor, algı yönetimi konusunda uzmanlaşmış sihirbazların bilime katacakları gerçekten çok şey var. Yukarıda bahsi geçen araştırmalarla ilgili videoyu aşağıya ekliyorum, oldukça ilginç ve keyifli bir video. Hem araştırma detaylarını hem de ilgili, çeşitli sihirbazlık gösterilerini izleyebilirsiniz.
Doruk Ülgen
Ekipten Not; Siz de bu alanda önemli bir uzman ile çalışmak isterseniz her zaman Doruk Ülgen ‘ e ulaşabilirsiniz. Doruk Ülgen aynı zamanda bir satış / pazarlama uzmanı olarak, algı yönetimi konusunda kapsamlı ve özel çalışmaları olan, özellikle Bilinçdışı Algı Yönetimi konusunda eşsiz bir bilgi hazinesine sahip, sayılı algı yönetimi uzmanlarından bir tanesidir.
